Misschien herken je het wel: de vakantie is voorbij en het gewone leven begint weer. Klachten die je had, leken in de vakantie verdwenen, maar komen nu weer terug. Of je krijgt tijdens je vakantie juist meer klachten. Oorzaak hiervan kan zijn dat het lichaam tijdens de vakantie op een andere manier wordt belast dan in het dagelijks leven.
Het model belasting, herstel & supercompensatie is ontzettend belangrijk wanneer jij moet herstellen van een blessure en zelfs als je een chronische aandoening hebt. Wanneer je dit niet toepast kan je belastbaarheid achteruit gaan, waardoor je lichaam gedeconditioneerd wordt. Bekijk onderstaande video.
Uitleg: Waarom moet jij dit altijd toepassen!
‘Het lichaam in balans houden door fysieke en mentale stress te controleren.’
Dit kan komen doordat je niet hebt gesport, een wijntje meer hebt gedronken dan anders, wat vaker hebt gebarbecued of later naar bed bent gegaan. Of juist doordat je normaal gesproken je lichaam te eenzijdig belast, bijvoorbeeld doordat je een zittend beroep hebt, en je in je vakantie juist veel bewogen hebt. Ook als je niet gewend bent aan lichamelijk werk in en om het huis en je toch ineens besluit het huis te schilderen of de tuin te doen, kunnen klachten ontstaan. Of als je na een lange zomerstop ineens alles uit de kast haalt tijdens de eerste tennis- of voetbaltraining.
Lichamelijke klachten hebben vaak te maken met de belasting en de belastbaarheid van je lichaam. Met belasting worden de prikkels, dus de activiteiten die je van je lichaam vraagt, bedoeld. Belastbaarheid is de hoeveelheid belasting die je lichaam aan kan zonder klachten te krijgen.
Fysieke stress
Wanneer belasting en belastbaarheid niet in balans zijn, heb je kans dat je een blessure oploopt en zo terechtkomt bij een fysiotherapeut. De fysiotherapeut kan jou helpen deze klachten weer op te lossen door de balans te herstellen. Oftewel: de belastbaarheid te vergroten of de belasting te verlagen. Tijdens de revalidatie met je fysiotherapeut is het mogelijk dat je in de oefenzaal een aantal oefeningen gaat doen. De fysiotherapeut houdt hierbij een aantal principes aan om zo effectief mogelijk je belastbaarheid te trainen. Zo moet de oefening iets zwaarder zijn dan het lichaam gewend is. De trainingsprikkel die wordt toegediend, zorgt ervoor dat cellen en weefsels zich aanpassen om de belastbaarheid van het lichaam te vergroten. Na de training begint het herstel. Bij de juiste intensiteit van de trainingsprikkel en voldoende hersteltijd, wordt je belastbaarheid vergroot. Dit wordt supercompensatie genoemd (zie afbeelding 1).
Afbeelding 1. Belasting-herstel-supercompensatie
Fase 1: training, je breekt je lichaam letterlijk af.
Fase 2: herstel, je lichaam bouwt zicht weer op.
Fase 3: supercompensatie, je lichaam wordt sterker dan voorheen.
Fase 4: daling naar beginniveau.
Wanneer je naar een training of belastbaarheid van bindweefsel kijkt, is het dus van belang dat je bij elke opvolgende training op het juiste moment de nieuwe prikkel geeft. Kijk naar afbeelding 2. Wanneer je de nieuwe prikkel geeft in het supercompensatiegebied (fase 3), het gebied boven je beginniveau, zal de prikkel een meerwaarde hebben op jouw training. Zoals eerder benoemd, is rust een heel belangrijk aspect in de training.
Hoe groter je belastbaarheid is, des te groter moet de trainingsprikkel zijn om dit effect te krijgen. Iedere keer dezelfde belasting geven, is minder effectief en betekent op de lange termijn geen vooruitgang. Tijdens het trainen van je belastbaarheid moet de prikkel die je toedient specifiek voor jouw klachten zijn. Daarom zal de fysiotherapeut de training afstemmen op jouw klachten en doelen. Hierdoor heeft iedereen dus een ander trainingstraject. Wanneer je je belastbaarheid hebt vergroot door het specifiek trainen, bedenk dan ook dat het bereikte effect van je training verdwijnt door minder vaak te trainen, door het verwaarlozen van je oefeningen of door helemaal te stoppen.
Wanneer je te vroeg in de herstelfase (fase 2) de nieuwe prikkel geeft, krijg je te maken met trainingsafbraak in plaats van trainingsopbouw (afbeelding 2).
Afbeelding 2 – Spierafbraak
Veel mensen willen een hoop gewicht verliezen of een strakke buik krijgen, maar hier zo min mogelijk voor doen. Ze schaffen dure apparaten aan die nul resultaat opleveren. Je lichaam reageert alleen op belasting. Het is heel simpel: wanneer je niets doet, gebeurt er ook niets. Een mooi spreekwoord is ook wel ‘use it or lose it’, gebruik het anders verlies je het. Dus geloof niet in de verkoopstrategieën op tv of in bladen. Alleen wanneer je zelf actie onderneemt, wordt er resultaat behaald.
Onder- en overbelasting
Wanneer je de belastingvariabelen niet juist toepast, kun je te maken krijgen met verkeerde belastingen op het lichaam. Dit kan zowel onderbelasting als overbelasting zijn. Onderbelasting houdt gewoonweg in dat de belasting te laag is. De prikkel zorgt er dus niet of nauwelijks voor dat het lichaam verstoord of uit balans gebracht wordt, met als gevolg: geen resultaat.
Bij overbelasting, ook wel overtraining, krijg je juist het tegenovergestelde. De prikkel is te heftig, waardoor het lichaam te veel verstoord wordt. Wanneer je het lichaam nu niet voldoende laat herstellen en dus de volgende prikkel (training) te snel op de laatste training laat volgen, dan ontstaat er afbraak in plaats van opbouw. Dit noemt men ook wel overtraining (afbeelding 3).
De Berlijnse sportarts prof. dr. Mellerowicz heeft de kenmerken van overtraining beschreven. Deze kenmerken bestaan uit subjectieve en objectieve kenmerken (tabel 1).
Fysiotherapie4all helpt jouw middels deze strategie
Heb jij fysieke klachten of een chronische aandoening. Ondanks je beperkingen is het toch belangrijk je belasting en belastbaarheid op te bouwen. Onze fysiotherapeuten van Fysiotherapie4all helpen jouw in het opbouwen van de belastbaarheid, zodat jij weer snel terug komt op je oude niveau. Maak direct een afspraak met een van onze specialisten bij jou in de buurt.