Bij een totale heup prothese gebruiken we nu voor de kom titanium en kunststof, de kop is van keramiek en de steel weer van titanium.
Afbeelding 1.
Een gezonde heup kan alle kanten op bewegen en alle kracht aan, die je er op uitoefent zonder dat je heupklachten krijgt. Dit komt door de bouw van de heup: bekkenkom, heup kop, pezen, kraakbeen en spieren die een gezonde heup vormen (zie afbeelding 2).
Afbeelding 2.
We krijgen last van onze heup als we een verkeerd looppatroon hebben, de heup zwaar belasten zonder voldoende rust ertussen of wanneer we te weinig bewegen waardoor er beschadiging of slijtage kan optreden. Dit kan veroorzaken dat het laagje kraakbeen helemaal verdwijnt, wat artrose wordt genoemd.
Voorbereiden op de operatie
In deze fase krijgt u informatie op het voorbereidingsplein van het ziekenhuis, hier wordt verteld over wat u mee neemt naar de operatie en wordt er onderzoek gedaan naar u conditie en verdere gezondheid. Verder vertellen ze over de operatie: de complicaties, de protocollen, wat er tijdens de behandeling gebeurt en de operatie datum. Verder is het belangrijk om in deze fase ook te trainen met ondersteuning van de fysiotherapeut om het gebied zo sterk mogelijk te maken voor de operatie. Dan is de kans ook weer groter om na de operatie weer sneller naar huis te kunnen.
De opname voor de operatie
U wordt op de dag van de operatie opgenomen, de ontvangst is op de verpleegafdeling er worden persoonlijke vragen gesteld en daarna volgen nog wat algemene onderzoekjes.
De operatie van een Totale Heup Prothese
U wordt onder volledige narcose gebracht of met een plaatselijke verdoving (ruggenprik) en hier kunt u een slaapmiddel bij krijgen. De operatie duurt gemiddeld 1,5 uur.
Om bij het heupgewricht te kunnen, maakt de arts een snede van 20 cm aan de zijkant van het bovenbeen en uw bil. Het kapsel wordt geopend en de kop verwijderd uit de kom.
De metalen steel met de kop wordt in het bovenbeen geplaatst. Het kapsel en de spieren worden gehecht. De wond wordt gesloten.
Na de operatie
Direct na de totale heup prothese operatie verblijft u op de uitslaapkamer. Daar wordt een röntgenfoto gemaakt van uw heup. Verder wordt de bloeddruk, pols en temperatuur gecontroleerd. Verder voor voldoende zuurstof in het bloed kan het zijn dat u een zuurstofslangetje in uw neus hebt. Dan wordt er nog een echo gemaakt van de blaas om de inhoud daarvan te controleren. Wanneer de blaas vol zit en u kunt nog niet goed plassen, dan wordt er een slangetje aangebracht; om de blaas leeg te laten lopen. Uiteindelijk bepaald de anesthesist wanneer u terug kunt naar de afdeling. Dat is als de pijn draaglijk is en uw bloeddruk, pols en temperatuur stabiel zijn.
Fysiotherapie in de klinische fase
Nadat deze controles zijn uitgevoerd, wordt u opgehaald door de afdelingsverpleegkundige en terug naar de afdeling gebracht. Terug op de afdeling blijven er na de totale heup prothese regelmatig controles plaatsvinden en komt er iedere werkdag een orthopeed langs.
De revalidatie door de fysiotherapeut start 2 uur na de totale heup prothese. Er worden oefeningen op bed gedaan, welke u krijgt van de fysiotherapeut. Binnen 4 uur na de operatie gaat u in gewone kleding uit bed om een paar pasjes te maken en even te zitten. U krijgt die dag nog medicatie om kalk op de kunstheup te voorkomen, dit is tevens ook een pijnstiller. Hierbij krijgt u ook nog antibiotica.
Het stuk van het infuus op de arm en hand gaat er de volgende dag pas af, zodat u zonder slangetjes kunt bewegen. De eerste dag na de operatie worden alle oefeningen en instructies gezamenlijk doorgenomen in de huiskamer. Later op de dag krijgt u individuele loopoefeningen met loophulpmiddel en oefent u het traplopen. Na elke oefensessie kijken we met u of u met ontslag kan.
U kunt met ontslag naar huis als u voldoet aan de ontslagcriteria. De tweede dag na de operatie komt de fysiotherapeut voor 10 uur langs op de kamer, indien u nog niet met ontslag bent. De fysiotherapeut neemt dan individueel oefeningen en instructies met u door. Daarna gaat u met ontslag, als u voldoet aan de ontslag criteria.
Ontslag
Zodra u aan de volgende voorwaarden voldoet, kunt u weer naar huis:
- Geen medisch inhoudelijke bezwaren.
- U kunt zelfstandig lopen met loophulpmiddel.
- U kunt zelfstandig in en uit bed.
- U kunt zelfstandig van en naar het toilet.
- U kunt traplopen.
Eventuele complicaties / mogelijke problemen
- Infectie.
- Trombose.
- Wondlekkage.
- Zwelling.
- Heup uit de kom.
- Een opgezwollen, glanzend en pijnlijk onderbeen.
- Pijn.
- Beenlengteverschil.
Controles:
2 weken na de operatie wondcontrole en verwijderen van de hechtingen. Bij 6 tot 8 weken na de operatie controle door middel van röntgenfoto’s. De laatste controle vindt plaats 1 tot 1,5 jaar na de operatie.
Oefeningen bij revalidatie na deze operatie (Totale Heup Prothese)
“Belangrijk is te vermelden dat oefeningen na een Totale Heup Prothese altijd op maat afgestemd worden met uw fysiotherapeut. Het is erg afhankelijk van de mate van uw herstel, en mogelijke complicaties tijdens uw herstel, of bepaalde oefeningen bij uw traject van toepassing zijn.
BEPAAL NOOIT ZELF IN WELKE FASE U ZIT, EN WELKE OEFENINGEN U MAG GAAN DOEN. DIT IS HET WERK VAN UW FYSIOTHERAPEUT”
Fase 1: 0-4 weken na de operatie (postoperatief)
- Looptraining met hulpmiddelen (krukken, rollator), minimaal gedurende 2 weken. Daarna krukken/rollator afbouwen op geleide spierkracht, mobiliteit en coördinatie.
- Optimaliseren van mobiliteit (streven mobiliteit 10 ̊extensie en 100 ̊ flexie na 4 weken).
- Starten met half belaste en evt. belaste oefeningen in gesloten keten op geleide van de pijn.
- Starten met stabiliteit en coördinatie oefeningen half belast opbouwen naar belast op geleide van de pijn.
- Controle fietsen op hometrainer.
- Buiten fietsen en autorijden als patiënt zonder krukken kan lopen, mits voldoende kracht, stabiliteit en coördinatie aanwezig zijn.
Groene vlaggen voor overgang naar fase 2
- Geen overmatige pijn in de lies (NPRS < 4).
- Goede wondheling.
- Goed kunnen belasten.
Fase 2: 4-8 weken na de operatie (postoperatief)
- Optimaliseren mobiliteit (streven 15 ̊extensie en 120-130 ̊ flexie).
- Afbouwen krukken en optimaliseren looppatroon.
- Oefentherapie uitbreiden met belaste oefeningen (statisch en dynamisch in gesloten keten). Geen krachtapparatuur en geen SLR ( CAVE psoaspees).
- Continueren stabiliteit en coördinatie oefeningen belast.
- Krachtoefeningen heup- en rompmusculatuur.
Groene vlaggen voor overgang naar fase 3
- Geen liespijn na belasting.
- Mobiliteit heup minimaal 100 ̊/0/10 ̊.
- Belast kunnen lopen zonder krukken.
- Stabiliteit in orde.
Fase 3: >8 weken na de operatie (postoperatief)
- Functionele ROM.
- Uitbreiden oefentherapie in gesloten en open keten.
- Loop- en uitstapvormen in diverse richtingen.
- Duurtraining: vergroten loopafstand.
- ADL en/of arbeidsgerichte training.
Volledig herstel bij een Totale Heup Prothese van spierkracht en uithoudingsvermogen kan een jaar duren. Hiervoor is echter geen fysiotherapeutische begeleiding nodig maar dient vooral door de patiënt zelf te gebeuren met veel lopen, fietsen en andere bewegingsvormen.
