Enkel artrose wordt ook wel slijtage van de enkel genoemd.
Wat is enkel artrose?
De twee grootste gewrichten van de enkel zijn het onderste en het bovenste spronggewricht. Een gewricht bestaat onder andere uit botstukken met daartussen kraakbeen. Dit kraakbeenlaagje zorgt ervoor dat de botstukken pijnvrij ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. Artrose is een andere benaming voor slijtage. Bij slijtage is het kraakbeen in kwaliteit afgenomen. Artrose ziet men vaker bij bijvoorbeeld de heup en de knie (knieklachten), maar ook komt het wel eens in de enkel voor (enkel artrose).
Wat zijn de oorzaken?
Enkel artrose komt voornamelijk voor ten gevolge van een eerder letsel aan de enkel. Heb je bijvoorbeeld een breuk van de enkel gehad? Dan kan het zijn dat de stand van de enkel net een klein beetje anders is dan voor de breuk en daardoor kan er een piekbelasting op het kraakbeen van één van de enkelgewrichten ontstaan. Daar kan slijtage van het kraakbeen optreden. Ook als u instabiele enkels heeft en u hierdoor bijvoorbeeld enkelbandletsel heeft opgelopen, heeft u kans op enkel artrose. Tot slot kan reumatoïde artritis leiden tot enkel artrose.
Wat zijn de tekens en symptomen?
Bij enkel artrose gaat men merken dat er bewegingsbeperkingen van de enkel optreden. Het buigen en strekken en daarmee dus het afwikkelen van de voet zal steeds moeilijker gaan en ook pijnklachten geven. Doordat het lichaam extra bot aanmaakt bij de gewrichtsvlakken, kan uw enkel ‘knobbels’ krijgen. Bij erge slijtage kan zelfs de stand van uw enkel veranderen, met spier- en peesklachten als gevolg. Ook kan er zwelling van de enkel optreden.
Wat is de behandeling?
De behandeling voor enkel artrose start vaak met een niet-operatieve behandeling, zoals fysiotherapie, zooltherapie (podotherapie of podologie) en/of medicatie (pijnstillers/ontstekingsremmers). Fysiotherapeutische behandelingen kunnen bestaan uit het mobiliseren van de enkel, het tapen van de enkel om de stabiliteit van de enkel te waarborgen, het ‘losmaken’ van spieren in de voet en het onderbeen, oefentherapie etc. Oefentherapie kan bestaan uit oefeningen om het resterende kraakbeen van een zo optimaal mogelijke kwaliteit te houden. Daarnaast kunnen mobiliserende en stabiliserende oefeningen ook bijdragen aan vermindering van klachten. Onderaan de pagina leest u enkele oefeningen die u thuis kan doen!
Met zooltherapie kan men soms ervoor zorgen dat de stand van de enkel gecorrigeerd wordt en zo het ‘beschadigde’ kraakbeen minder belast wordt. Wanneer dit niet of onvoldoende werkt, kan men kiezen voor een operatieve behandeling.
Er zijn verschillende operaties mogelijk:
- Enkel artrodese: dit houdt in dat men de enkel vastzet. De enkel wordt in zijn meest functionele stand vastgezet, zodat men dagelijkse dingen nog zonder al te veel problemen kan doen. Door het vastzetten van de enkel neemt de pijn af.
- Enkel prothese: Het gewricht wordt vervangen door een kunstgewricht.
- Kijkoperatie: hierbij kan men kijken waar en in welke mate er sprake is van artrose en eventueel kunnen ze kleine dingen herstellen.
Welke oefeningen kan ik doen?
Zowel de mobiliteit als de stabiliteit van de enkel is belangrijk. Hoe sterker uw spieren zijn en hoe stabieler uw enkel is, hoe minder last u heeft van de artrose.
Mobiliteitsoefening 1: Ga in langzit op de grond zitten. Beweeg herhaaldelijk eerst uw voet zo ver mogelijk naar u toe en vervolgens zo ver mogelijk van u af. Doe dit het liefst meerdere malen per dag.
Mobiliteitsoefening 2: Zet uw aangedane enkel op een stoel (blijf met uw andere voet op de grond staan). Beweeg uw lichaam nu herhaaldelijk zo ver mogelijk naar voren door uw knie te buigen. Uw enkel zal nu ook maximaal buigen. Herhaal dit dagelijks.
Stabiliteitsoefening 1: Ga op een stoel zitten en leg een klein handdoekje op de grond. Probeer deze met uw tenen op te rollen. Dit traint de kleinere voetspieren in uw voet.
Stabiliteitsoefening 2: Ga op één been staan met uw hak op een kleine verhoging. Probeer dit minimaal 30 seconden vol te houden. Te gemakkelijk? Doe eens uw ogen dicht of gooi ondertussen een bal tegen een muur!
Lees hier een ander artikel over enkel artrose. En ontdek hier alles over atrose in de knie.