Afweersysteem belangrijk pijn chronische klachten

Het afweersysteem

Het afweersysteem, ook wel immuunsysteem is het verdedigingssysteem of schild van het menselijk lichaam. Het beschermt je tegen interne en externe ziekteverwekkers. Elk mens heeft een immuunsysteem en het bevindt zich door het gehele lijf, onder andere in je huid, darmen, luchtwegen, bloed en lymfestelsel.

Het immuunsysteem kan worden onderverdeeld in twee hoofdcomponenten: het aangeboren immuunsysteem en het adaptieve immuunsysteem.

1. Aangeboren: Dit is het eerste verdedigingsmechanisme van het lichaam en reageert snel op indringers. Het bestaat uit fysieke barrières zoals de huid en slijmvliezen, evenals cellen zoals fagocyten (zoals macrofagen en neutrofielen) die ziekteverwekkers kunnen opnemen en vernietigen. Het aangeboren immuunsysteem geeft ook ontstekingsreacties af om de indringers te bestrijden en de genezing te bevorderen.
   
2. Adaptieve: Dit is een meer gespecialiseerd systeem dat zich ontwikkelt na blootstelling aan specifieke ziekteverwekkers. Het adaptieve immuunsysteem omvat lymfocyten, waaronder B-cellen en T-cellen, die gericht zijn op specifieke indringers. B-cellen produceren antilichamen die zich binden aan specifieke ziekteverwekkers, terwijl T-cellen de indringers direct aanvallen. Het adaptieve immuunsysteem heeft het vermogen om immunologisch geheugen te vormen, waardoor het sneller en krachtiger kan reageren bij een volgende blootstelling aan dezelfde ziekteverwekker.

Het afweersysteem speelt een belangrijke rol bij het voorkomen van ziekte, bacteriën, infecties en ontstekingen en is dominant betrokken bij de volgende punten:
 
 – Chronische pijn
 – Ons energie niveau
 – Slaapkwaliteit
 – Stress
 – Onze ademhaling
 – Maag- darmklachten
 
Ons afweersysteem is er vooral voor bedoeld om toxische (giftige) stoffen buiten het lichaam te houden. De makkelijkste manier om de functie van het immuunsysteem beter te begrijpen, is om het voor je te zien als een buis. Deze ‘buis’ loopt van mond tot kont (anus) en is de belangrijkste barrière tussen de buitenwereld en de binnenzijde van het lichaam.

Alles wat via de mond erin gaat komt er (als het goed is) allemaal onder weer uit, maar is nooit daadwerkelijk in het lichaam geweest. Het is al die tijd in die ‘buis’ gebleven. Dit is bedoeld om toxische stoffen uit het lichaam te houden zodat deze geen schade kunnen aanrichten. De voeding die wij nuttigen loopt door deze buis en de essentiële voedingstoffen die hierin zitten worden opgenomen via de wanden van deze ‘buis’. 

De niet-essentiële en toxische stoffen worden door het immuunsysteem in deze buis gehouden en worden, als het immuunsysteem goed werkt, niet opgenomen in het lichaam. Deze buis, het immuunsysteem en de werking ervan bepaalt of wij mensen:
 
 – Wel of niet ziek worden
 – Vitaminen en mineralen optimaal kunnen opnemen
 – Optimale energie ervaren gedurende de dag
 – Een goede ontstekingsreactie doormaken wanneer we een blessure hebben
 – Kwalitatief goed slapen
 – Kunnen afvallen als we dit willen
 – Wel of geen pijnklachten ontwikkelen
 

Waaruit bestaat ons afweersysteem?

Het immuunsysteem (‘de buis’) is opgebouwd uit een 4-tal lagen. De lagen worden uitgelegd van binnen naar buiten. Misschien is het een beetje technisch, maar het is belangrijk dat je dit begrijpt voordat er een verandering kan ontstaan.

Tunica mucosa
Dit is het eerste wat je voelt als je met je vinger in je mond gaat en je gehemelte aanraakt. Je gehemelte bestaat uit één laag endotheelcellen (cellen aan de binnenkant van bloedvaten en de ‘buis’). Hier ontstaat de eerste fysieke afweer van ons maag-darmkanaal. Een makkelijke uitleg is om aan te geven dat deze endotheelcellen bekleed zijn met een rij soldaatjes is die goed schouder aan schouder staan. Deze soldaatjes heten: ‘tight junctions’. Ze bepalen wat er naar binnen mag en wat buiten moet blijven.

Door stress, ongezonde voeding, weinig slaap, suikers en een aantal andere factoren (zoals alcohol of medicatie) kunnen deze ‘soldaatjes’ verder van elkaar af komen te staan. Hierdoor komen er meer toxische stoffen door de maag-darm barrière wat een serie aan onbegrepen klachten kan doen ontstaan.

Tunica submucosa
Komt er iets wat lichaamsvreemd is door het eerste laagje cellen, dan komt het in de submucosa laag terecht. Uiteraard is deze laag goed uitgerust met lymfatisch weefsel, immuun cellen, bloedvaten en zenuwen. Deze laag is voorbereid om alles wat ‘niet pluis’ is en door de eerste laag komt, de kop in te drukken. In deze laag zit de plexus van Meisner. Een hele belangrijke zenuwstreng van het parasympatische zenuwstelsel. Zeer belangrijk in het functioneren van het immuunsysteem en betrokken bij chronische pijn. 
 
Tuncia muscularis
De naam zegt het al een beetje, muscularis. Dit verwijst naar een bestaande uit spieren. Waarom? Om de voedselbrokken in ons maag-darmkanaal te verplaatsen. Deze laag heeft zelf weinig te maken met het functioneren van ons afweersysteem, maar in deze laag zit de plexus van Auerbach. Wederom een hele belangrijke zenuwstreng van het parasympatische zenuwstelsel, belangrijk in het functioneren van vertering door het bewegen van de voedselbrokken in ons maag-darmkanaal. Het domein stress en ademhaling hebben invloed op deze plexus en zijn mede om deze reden vaak betrokken bij het ontstaan van darmklachten.

Tunica serosa
Onze zenuwen sturen ons maag-darmkanaal aan. Deze zenuwen ontspringen ergens uit de wervelkolom. Voornamelijk de zenuwen onderaan de wervelkolom (Lumbale 5 en Sacrale 1-2) zijn verantwoordelijk voor de dikke darm, de lumbale 3 voor de dunne darm en de thoracale 7-12 is verantwoordelijk voor het diafragma.

Uit welke componenten bestaat het afweersysteem

Het afweersysteem bestaat uit verschillende componenten die samenwerken om het lichaam te beschermen tegen ziekteverwekkers en abnormale cellen. Hier zijn de belangrijkste onderdelen van het immuunsysteem:

1. Witte bloedcellen (leukocyten): Dit zijn cellen die circuleren in het bloed en weefsels en een cruciale rol spelen in de immuunrespons. Er zijn verschillende soorten witte bloedcellen, waaronder:
   • Fagocyten: Deze cellen kunnen ziekteverwekkers en andere vreemde deeltjes opslokken en vernietigen. Voorbeelden zijn neutrofielen en macrofagen.
   • Lymfocyten: Dit zijn belangrijke cellen die specifieke immuunresponsen genereren. Ze omvatten B-cellen, die antilichamen produceren om ziekteverwekkers te bestrijden, en T-cellen, die directe cellulaire immuunresponsen uitvoeren en andere immuuncellen activeren.
     
2. Antilichamen: Deze eiwitten worden geproduceerd door B-cellen en zijn gericht op specifieke ziekteverwekkers. Ze kunnen zich hechten aan ziekteverwekkers en helpen bij hun vernietiging door andere immuuncellen of door neutralisatie van hun activiteit.
   
3. Antigeen presenterende cellen (APC’s): Deze cellen spelen een rol in de adaptieve immuunrespons door antigenen te presenteren aan T-cellen. Ze omvatten macrofagen, dendritische cellen en B-cellen.
   
4. Lymfoïde organen: Dit zijn organen waar de immuunrespons wordt gegenereerd. Ze omvatten de lymfeklieren, milt, thymus, amandelen en Peyer’s patches in de darmen. Deze organen huisvesten en activeren immuuncellen en bevorderen de interactie tussen verschillende immuuncellen.
   
5. Beenmerg: Dit is het zachte, sponsachtige weefsel binnenin de botten waar bloedcellen worden geproduceerd, inclusief de meeste immuuncellen. Het beenmerg is de plaats waar B-cellen rijpen.
   
6. Cytokines: Dit zijn kleine eiwitten die fungeren als boodschappers tussen cellen in het immuunsysteem. Ze reguleren en coördineren de immuunrespons, stimuleren ontstekingen en activeren immuuncellen.

Wil jij meer weten over het afweersysteem? Bekijk dan deze pagina!