(Ook bekend als; Humerus fractuur, bovenarm breuk, gebroken arm)
Wat is een bovenarm breuk?
Een bovenarm breuk (humerus fractuur) wordt gekarakteriseerd door een breuk in het bovenarmbot (=humerus). Dit bot loopt uit in een bolvormig stuk, de kop. Deze kop vormt het schoudergewricht met het schouderblad, de kom.
Door een val op de schouder of gestrekte arm of door een directe klap op de bovenarm wordt de bovenarm zwaar belast. Wanneer deze belasting groter is dan wat het bot aankan, kan dit resulteren in een breuk. Dit letsel wordt een bovenarmbot breuk of humerus fractuur genoemd en valt onder de categorie ‘arm breuk’. Het kan variëren van een kleine niet-verplaatste fractuur tot een ernstig verplaatste (en/of verpulverde) fractuur met zichtbare deformiteit. Het bot kan op verschillende plekken breken:
- Dichtbij het schoudergewricht: Humerushals fractuur of breuk van de major tuberositas
- Het langwerpige gedeelte van het bot
- Dichtbij het ellebooggewricht: Supracondylaire fractuur, Epicondilaire fractuur
Wat zijn tekens & symptomen van een bovenarm breuk?
Personen met deze blessure ervaren meestal plotselinge scherpe, intense pijn in de humerus op het moment van het trauma. De pijn kan toenemen wanneer men bepaalde armbewegingen uitvoert, zoals: omhoog, kruisen voor het lichaam, duwen, trekken of tillen. Ook kan de pijnklacht toenemen wanneer men op de aangedane schouder ligt. De pijn en zwelling is afhankelijk van de ernst van het letsel. Ook kan er naast blauwe plekken een deformiteit zichtbaar zijn.
Wat zijn oorzaken bij een bovenarm breuk?
Een bovenarm breuk doet zich meestal voor na een val (van hoge hoogte en op een hard oppervlak) en een directe klap op de humerus (vb. motorongeluk). Ook is een val op een uitgestrekte arm of een val op de punt van de schouder een oorzaak van een bovenarmbot fractuur.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden gesteld door een arts. Een RX scan is nodig om de diagnose te bevestigen.
Hoe wordt het behandeld?
De behandeling van de bovenarm fractuur is afhankelijk van de vorm van de breuk. Het kan namelijk zijn dat door de fractuur botstukken zijn verplaatst. Indien dit het geval is zal er een andere behandeling worden gebruikt dan bij een breuk waar de botstukken niet zijn verplaatst. Hieronder wordt
Behandeling bij verplaatste fracturen
Verplaatste fracturen van de bovenarm dienen een anatomische reductie te ondergaan. Hierbij worden de botstukken correct geplaats onder verdoving. Dit wordt gevolgd door chirurgische interne fixatie ter stabilisatie van de fractuur. Vervolgens dient de patiënt de arm te laten rusten in bijv. een sling.
Behandeling bij niet-verplaatste fracturen
Niet-verplaatste humerus fracturen worden behandeld met relatieve rust m.b.v. immobilisatie (sling). De orthopeed zal de patiënt adviseren welk behandeltraject het beste past. Deze beslissing zal worden gemaakt op basis van de ernst, het type en de locatie van de humerus fractuur
Wanneer is een operatieve ingreep nodig bij een bovenarm breuk?
Wanneer er geen operatie plaats vindt, zal een RX-scan belangrijk zijn om de correcte heling van de fractuur te evalueren. Wanneer correcte heling van de breuklijn bevestigd wordt kan de revalidatie en mobilisatie worden gestart. Deze zal worden begeleid door de orthopeed en de fysiotherapeut.
Hoe kan de fysiotherapeut jou helpen herstellen van deze blessure?
Een van de hoekstenen van de revalidatie van deze breuk is bewegen op geleide van de pijn. Activiteiten die de arm zwaar belasten, zoals: tillen, duwen, trekken, elevatie en liggen op de aangedane zijde moeten worden vermeden. Rust na belastende activiteiten is essentieel om het helingsproces te bevorderen. Het negeren van symptomen/klachten kan voor meer schade zorgen en het herstelproces vertragen of zelfs tegenwerken. Wanneer een patiënt de activiteiten pijnvrij kan uitvoeren, zal een begeleide terugkeer naar de oude activiteiten worden gestart. Deze terugkeer zal een aantal weken tot maanden in beslag nemen.
Personen met dit letsel krijgen tijdens de fysiotherapeutische behandeling flexibiliteit- en krachtoefeningen voor optimaal herstel. Dit is voornamelijk belangrijk omdat deze componenten snel verloren gaan tijdens inactiviteit. De fysiotherapeut geeft advies en sturing in welke oefeningen het best zijn voor de patiënt. Tijdens de fysiotherapeutische sessie kunnen verschillende behandelstrategieën worden aangeboden. Deze kunnen zijn: stretchen, Dry Needling, triggerpointtherapie, gewricht mobilisaties, sportmassage, oefentherapie (flexibiliteit, kracht en balans), aanpassen van activiteiten, Medical taping, easytaping etc.
De fysiotherapeut werkt gecombineerd ‘hands-on’ en geeft advies en sturing in welke oefeningen het beste zijn voor de patiënt. Hierin is het samenwerking tussen de fysiotherapeut en de patiënt erg belangrijk. Tijdens de laatste fasen van de revalidatie kan een graduele opbouw van activiteiten en een begeleide terugkeer naar sport worden ingezet.
Wat is de prognose van een bovenarm breuk?
Personen met een humerus fractuur genezen gewoonlijk volledig met adequate behandeling. Deze behandeling kan chirurgisch (met operatie) of conservatief (zonder operatie) zijn. Bij personen met ernstige geassocieerde letsels, zoals: deformiteit, schade aan andere botstukken, weefselschade, zenuw- of bloedvatschade, zal het revalidatieproces significant langer duren.
