Hoe te reageren bij een spierscheuring in de kuit?
Belangrijk is om direct na het afscheuren van een spier te koelen met ijs, water of een cold-pack gedurende 15 tot 20 minuten (leg altijd een doek ertussen). Verder kan men het lichaamsdeel niet gebruiken om op de steunen – rust geven is zeer belangrijk. Misschien wel het belangrijkste is dat men de spier in maximale lengte laat rusten. Er kan vervolgens contact worden opgenomen met de huisarts of een fysiotherapeut om een behandeling af te stemmen.
Categorieën bij spierscheur kuit
- Categorie 1: slechts enkele spiervezels zijn (minder dan 10%) gescheurd
- Categorie 2: spiervezels zijn 10-50% gescheurd
- Categorie 3: spiervezels zijn 50-100% gescheurd (tot volledige ruptuur).
Hoe ziet een spierscheuring van de kuit eruit?
Er zijn 2 kuitspieren in het onderbeen: de musculus gastrocnemius en de musculus soleus. De gastrocnemius is een tweekoppige spier en de soleus is een scholvormige spier en ligt anatomisch gezien ‘onder’ de gastrocnemius spier. Wanneer er dus in één van deze spieren een (gedeeltelijke) scheuring optreedt, spreekt man van een spierscheur van de kuit. Meestal bevindt de scheuring zich in de binnenste kop van de musculus gastrocnemius.
Wat zijn de oorzaken van een spierscheuring van de kuit?
Er zijn verschillende oorzaken van een spierscheuring van de kuit mogelijk. In alle gevallen is het een acute overbelasting op de spier.
- Dit kan een impact van buitenaf zijn, bijvoorbeeld door een ongeluk of val.
- Ook kan het tijdens het inzetten van een sprint of sprong ontstaan.
- Bovendien kan door langdurige overbelasting op de kuit de spier zo beschadigd raken dat er uiteindelijk maar een relatief kleine overbelasting hoeft op te treden om de spierscheuring te veroorzaken.
Er is een aantal factoren die de kans op een spierscheur in de kuit vergroten, zoals een enkelgewricht dat vastzit, een te korte of verkeerde warming-up, een te snelle trainingsopbouw, slecht schoeisel of eerder kuitletsel. Voor een krachtige aanspanning is een goede warming up onmisbaar om pijn en een spierscheur te voorkomen.
Symptomen van een spierscheuring van de kuit
Op het moment van een spierscheur van de kuit kan men een felle pijn in voelen. Sommige mensen beschrijven dit alsof ze een ‘tik’ tegen de kuit krijgen of een trekkend gevoel. Bij een flinke scheuring kan men tevens een ‘knappend’ geluid ervaren. Er kan een hematoom (bloeduitstorting en zwelling) optreden en vaak is het palperen van de kuit erg pijnlijk. Ook rek op de kuit is vaak erg vervelend. De mogelijkheid om na een scheuring nog te kunnen lopen is afhankelijk van de scheuring. Bij een categorie drie scheuring is dit vaak niet mogelijk.
Wat is de behandeling van een spierscheuring van de kuit?
Op het moment van een spierscheuring van de kuit treedt er vrijwel direct zwelling en eventueel een blauwverkleuring op.
- Het is belangrijk om te koelen en eventueel een drukverband aan te leggen om de zwelling te beperken.
- Ook is het van belang de eerste dagen regelmatig de kuit hoog te leggen om de afvoer van vocht te bewerkstelligen.
- De eerste dagen moet de kuitspier zo min mogelijk belast worden. Wel is het belangrijk om de doorbloeding in de kuit op gang te houden. Dit kan men doen door tenen en enkels onbelast en rustig te bewegen.
Na enkele dagen is de ontstekingsfase van het bindweefsel voorbij en kan de belasting rustig aan opgebouwd worden. Dat houdt in dat men eerst weer begint met voorzichtig lopen en wat lichte rekoefeningen. Pijn is een signaal dat men de kuitspier overbelast! Vervolgens is het belangrijk om eerst de mobiliteit van de kuitspier op te bouwen alvorens de stabiliteit en kracht getraind wordt. Het is raadzaam om een fysiotherapeut op te zoeken voor het herstel na de zweepslag. Ook kunt men eventueel pijnmedicatie voorgeschreven krijgen van de huisarts. In sommige gevallen is een operatie in het ziekenhuis nodig om de scheuring te behandelen.
Gescheurde spier blijft pijnlijke plek
Het is goed om te beseffen dat een spier die (gedeeltelijk) gescheurd is, altijd een zwakke plek blijft. Want na een spierscheuring blijft er vaak littenweefsel over. Bijvoorbeeld bij het plotseling krachtig aanspannen van spieren of gaan sporten met stijve spieren zonder opwarming, kan het littenweefsel weer scheuren. Hierbij zal men last hebben van dezelfde eerdere klachten
Fysiotherapeutische technieken die kunnen bijdragen aan herstel
- Mobilisaties en manipulaties
Dit zijn technieken waarmee de mobiliteit van het enkel- en kniegewricht geoptimaliseerd kan worden. Als één van deze gewrichten vastzit, geeft dit een grotere kans op spierscheuringen. Bij mobilisaties beweegt men het gewricht tot de eindgrens en bij manipulaties beweegt de therapeut het gewricht net even een stukje door de eindgrens heen. Er kan dan een krak of knoep gehoord worden
- Dry needling
Zijn er restklachten na een spierscheuring van de kuit? Of bevinden zich op een andere plek dan de spierscheuring ook veel spierspanning/spierknopen? Dan is dry needling wellicht iets. Hierbij worden de spierknopen in de kuitspier met een naaldje aangeprikt om ze te ‘ontladen’. Hiermee treedt er direct ontspanning in de spier op wat de kans op (herhaling van) een spierscheuring verkleint.
- Taping
Om de kuitspier te ontlasten en te ondersteunen kan men de kuit intapen. Dit kan met klassieke sporttape of Medical tape. Ook kan Medical tape gebruikt worden om de doorbloeding van de kuitspier te optimaliseren of het enkel- of kniegewricht te stabiliseren.
- Oefentherapie
Oefeningen nemen een belangrijke plaats in bij de revalidatie na een spierscheur. Zowel mobiliteit, stabiliteit als kracht dient getraind te worden. De hersteltijd na een zweepslag van de kuit kan variëren van 2 weken bij een categorie 1 scheuring tot 6-10 weken bij een categorie 2 of 3 scheuring.
Oefeningen na een spierscheur van de kuit
De oefentherapie bestaat voornamelijk uit mobiliteits-, stabiliteits- en krachtoefeningen. Graag delen we enkele voorbeelden.
- Mobiliteit
Ga op de onderste traptrede staan en laat de kuit langzaam naar beneden zakken. Wanneer de enkel maximaal gebogen is, houd men deze rek 15 seconden aan. Deze oefening doet men zowel met een gebogen als een gestrekte knie en 3x per dag 3x achter elkaar uit. Let op: deze oefening niet doen in de acute fase van de blessure!
- Stabiliteit
Ga op 1 been staan (op het aangedane been) en maak vervolgens een kniebuiging op dit been. Herhaal dit 3 series van 8 keer. Deze oefening mag men alleen in de latere fase van het herstel doen!
- Kracht
De kracht van de kuit dient weer getraind te worden. Dit kan men doen door bijvoorbeeld op de tenen te lopen of door met de voorvoet op een verhoging te gaan staan, de hakken naar beneden te laten zakken en vervolgens weer omhoog te drukken. Deze oefening mag men alleen in de latere fase van het herstel doen!
Wanneer kan er weer gesport worden?
Dit is afhankelijk van de locatie en grootte van de scheur van de spier van de kuit. Bij een categorie 1 scheuring, kan men na enkele weken het sporten weer gedoseerd oppikken, maar bij een categorie 2 of 3 scheuring zal een langere tijd nodig zijn: 6-10 weken voordat men de sport weer kan hervatten. Bij twijfel, neem dan gerust contact met onze therapeuten op. Zij kunnen in een specifieke geval bekijken wat het beste is.
