Belasting vs Belastbaarheid
Fysieke en mentale belastbaarheid kun je nooit los van elkaar zien. Bij het ontstaan van (chronische) pijnklachten is er altijd een disbalans tussen de fysieke en of mentale belasting en belastbaarheid.
Fysieke Belasting versus Fysieke belastbaarheid
De fysieke belasting is de hoeveelheid belasting dat dagelijks op ons lichaam inwerkt. Denk hierbij aan last of gewicht tijdens krachttraining of een conditionele belasting op ons hart en longen. Ieder persoon ervaart een belasting anders door verschillen in de belastbaarheid. Een aantal voorbeelden van fysieke belastingen zijn: een duurloop (marathon) lopen, een gewicht van honderd kilogram optillen of wegdrukken, honderd meter sprinten, een berg op fietsen, maar ook bijvoorbeeld een hele werkdag achter elkaar staan.
Met de fysieke belastbaarheid wordt bedoeld wat een persoon lichamelijk aan belastingen kan verdragen, dit wordt ook wel draagkracht genoemd. Denk hierbij aan belastingen op het gehele lichaam, op gewrichten,spieren, pezen, organen of het zenuwstelsel. De fysieke belastbaarheid wordt ook wel de conditie van het lichaam of delen van het lichaam genoemd.
De fysieke belastbaarheid kan men verbeteren door te trainen. Denk bijvoorbeeld aan krachttraining waarmee je het lichaam sterker maakt tegen krachten van buitenaf, als een soort pantser. Met krachttraining worden gewrichten, spieren en pezen belast waardoor deze sterker worden en men steeds grotere belastingen aan kan.
Door conditietraining wordt de fysieke belastbaarheid van je hart, longen en zenuwstelsel vergroot wat je minder kwetsbaar maakt voor bijvoorbeeld uitputting en vermoeidheid, maar ook hart- en vaat klachten voorkomt. Bij het bestrijden van chronische pijn is het uiterst belangrijk om de algehele belastbaarheid te vergroten. Hieronder valt ook de belastbaarheid van je immuunsysteem.
Bij ziekte of aandoeningen aan het lichaam kan de fysieke belastbaarheid ook weer dalen. Denk hierbij aan virussen, bacteriën, tumoren en auto-immuunziekten, maar ook bijvoorbeeld aan onder- en overbelastingen van gewrichten, spieren en pezen door te weinig of juist te veel training met te weinig hersteltijd. Overtraining kan voor lange tijd de balans verstoren tussen belasting en belastbaarheid. Als het lichaam een lange tijd belast is geweest, veroorzaakt dat niet altijd klachten. Pas als het lichaam een langere tijd wordt overbelast, kan er sprake zijn van overtraining. Dat kan leiden tot klachten.
Het is erg belangrijk om een goede verhouding te hebben tussen (dagelijkse) fysieke belastingen en jouw eigen fysieke belastbaarheid. Mensen met (chronische) pijnklachten hebben vaak een verstoorde verhouding tussen de belasting en belastbaarheid. Het is daarom erg belangrijk dat zowel de patiënt als behandelend (para) medisch specialist rekening houdt met belastingen die worden opgelegd.
Bij te lage belastingen verbeterd de belastbaarheid niet of nauwelijks terwijl bij te veel of te hoge belastingen pijnklachten kunnen stabiliseren of zelfs toenemen. Men kan op twee manieren de belastbaarheid vergroten, namelijk door te trainen zodat men een hogere belasting aan kan of door de belastingen aan te passen. Denk hierbij aan werkplek aanpassingen, verbeteren van houdingen en het aanpakken van te hoog lichaamsgewicht.
De verhouding tussen fysieke belastingen en fysieke belastbaarheid kan worden vergeleken met een weegschaal. Aan de ene kant hangen de belastingen en aan de andere kant de belastbaarheid. Bij deze weegschaal mogen de belastingen niet zwaarder zijn dan de belastbaarheid. Op deze manier voorkomt men pijnklachten en kunnen pijnklachten niet stabiliseren of verergeren.
De volgende factoren kunnen bijdragen aan een goede balans:
– Afwisseling tussen inspanning en ontspanning
– Een gezond eetpatroon (gevarieerd eten en de juiste voedingstoffen)
– Goede kwaliteit en hoeveelheid slaap
– Voldoende, gedoseerde beweging
– Regelmatige afwisseling van houdingen en bewegingen
– Goed omgaan met stress
Blessures door overbelasting
Als weefsel lange tijd meer belast wordt dan de belastbaarheid toestaat, is de kans groot dat het weefsel beschadigd raakt. Sporten kan dan niet of minder intensief, afhankelijk van de ernst van de beschadiging. In dit geval spreekt men van een blessure.
Als je een blessure hebt, is het belangrijk dat je lichaam tijd krijgt om te herstellen. Volledige rust is meestal niet noodzakelijk. Als je volledig rust neemt, wordt de belasting teruggebracht naar nul. De balans tussen belasting en belastbaarheid is dan weer gelijk. Als je je training dan weer oppakt, is de kans groot dat de blessure weer opspeelt. Dit komt omdat de belastbaarheid in de rustfase is afgenomen ten opzichte van voor de blessure. Het lichaam is minder fit na de rust.
Het is dus belangrijk om te blijven bewegen, maar wel op een lager intensiteitsniveau. Daarnaast moet je rekening houden met de factoren die de belastbaarheid en dus de balans beïnvloeden, zoals slaap, voeding, stress en rust.
Mentale belasting versus Mentale belastbaarheid
Naast fysieke belastingen waar wij dagelijks mee te maken hebben ervaren wij ook dagelijkse mentale belastingen. Hiermee worden alle mentale/ psychische belastingen genoemd waarmee ons brein wordt belast. Denk hierbij aan (complexe) denktaken, dubbeltaken, stressverwerking, presenteren en presteren (prestatiedruk). Mentale belastingen hebben een werking op het brein, maar ook op het lichaam.
Denk bijvoorbeeld aan bloeddruk en hartslag verhoging en veranderingen in stofwisseling, temperatuur en ademhaling bij toename van mentale belasting. Te veel mentale belasting resulteert in een toename van stress. Dit resulteert weer in ontregeling van systemen wat op den duur weer kan lijden tot (chronische) pijnklachten. Een te hoge mentale belasting resulteert vaak in vermindering van efficiëntie en effectiviteit en stimuleert het werkproces hierdoor nadelig. Een structurele, te hoge mentale belasting kan leiden tot ziekteverzuim door bijvoorbeeld een burn-out.
Met de mentale belastbaarheid wordt bedoeld wat een persoon mentaal aan belastingen kan verdragen, dit wordt ook wel de mentale draagkracht genoemd. Denk hierbij aan capaciteit denkvermogen en stressverwerking wat een persoon dagelijks kan verdragen. Hier vallen ook (onderdrukte) emoties zoals verdriet, woede en agressie onder. Wanneer de mentale belastbaarheid structureel wordt overschreden kan dit leiden tot chronische stress wat weer kan leiden tot een burn-out en zelfs (chronische) pijnklachten. Het is erg belangrijk dat je zelf weet tot hoever jouw mentale belastbaarheid reikt en dat je leert ook op tijd deze grens aan te geven bij je naasten.
Wil jij meer weten over mentale belastbaarheid? Bekijk dan dit artikel!
