De medische wereld biedt meestal pijnstillers, fysiotherapie of leert mensen ermee ‘omgaan’. Maar de vraag blijft: waarom ontstaat fibromyalgie en wat gebeurt er precies in het lichaam?
Wat gebeurt er écht bij fibromyalgie?
Fibromyalgie wordt niet veroorzaakt door spier- of gewrichtsschade, maar door een ontregeling in het zenuwstelsel en brein. Dit betekent dat:
Het lichaam blijft hangen in een vecht-of-vluchtstand, waardoor spieren gespannen blijven en het zenuwstelsel overgevoelig raakt.
Pijnsignalen worden uitvergroot en blijven ‘aan’ staan, ook zonder fysieke schade.
Chronische stress en onderdrukte emoties een grote rol spelen bij het in stand houden van klachten.
Veel mensen naast pijn ook last hebben van prikkelbare darmen, vermoeidheid en slaapproblemen, wat wijst op een bredere disbalans in het lichaam.
Deze factoren zorgen ervoor dat het lichaam als het ware vastzit in een patroon van pijn en spanning.
De link tussen het zenuwstelsel en pijn
Bij fibromyalgie is het zenuwstelsel overactief en uit balans. Dit betekent dat:
Het lichaam continu alert blijft, wat energie kost en vermoeidheid veroorzaakt.
Het brein pijn blijft registreren, zelfs wanneer er geen letsel is.
Slaap verstoord raakt, wat het herstelproces belemmert.
Deze processen versterken elkaar, waardoor de klachten niet zomaar verdwijnen.
Factoren die fibromyalgie in stand houden
Fibromyalgie ontstaat vaak na een periode van extreme stress, ziekte of emotionele belasting. Veel mensen herkennen patronen zoals:
- Perfectionisme en pleasen → Altijd doorgaan, zelfs als het lichaam rust nodig heeft.
- Langdurige stress en trauma → Onbewuste spanning die zich vastzet in het lichaam.
- Verkeerde ademhaling en houding → Constante spierspanning zonder ontspanning.
Omdat het zenuwstelsel een patroon heeft ontwikkeld van constante spanning en pijn, is herstel gericht op het resetten van deze automatische reacties.
Herstel vanuit een breder perspectief
Onderzoek naar neuroplasticiteit laat zien dat het brein en zenuwstelsel wél kunnen veranderen. Dit betekent dat:
- Specifieke ademhalingstechnieken en ontspanningsoefeningen kunnen helpen om het zenuwstelsel te kalmeren.
- Neuroplastische training het brein opnieuw kan leren om pijnprikkels te reguleren.
- Bewustwording van emotionele patronen kan helpen om stressreacties los te laten.
- Het begrijpen van fibromyalgie als een probleem van het zenuwstelsel en niet als ‘onverklaarbare pijn’ geeft een nieuwe kijk op de mogelijkheden tot herstel.
De wetenschap achter fibromyalgie en herstel
Fibromyalgie is geen mysterie, hoewel het vaak als ‘onverklaarbaar’ wordt bestempeld. Neurowetenschappelijk onderzoek wijst uit dat chronische pijn vaak voortkomt uit een ontregeld pijnsysteem. Dit betekent dat:
Het centrale zenuwstelsel pijnsignalen blijft versterken, zelfs zonder fysieke schade.
Stress en trauma het brein trainen om alert te blijven, wat pijn in stand houdt.
Neuroplasticiteit kan worden ingezet om het zenuwstelsel opnieuw af te stemmen en pijn te verminderen.
Wetenschappelijk onderbouwde methodes zoals somatische therapie, ademhalingsoefeningen en gerichte beweging kunnen een positieve invloed hebben op het zenuwstelsel.
Waarom traditionele behandelingen vaak niet werken
Veel behandelingen voor fibromyalgie richten zich op symptoombestrijding in plaats van op de oorzaak. Pijnstillers kunnen de klachten dempen, maar lossen het onderliggende probleem niet op. Fysiotherapie werkt niet altijd, omdat te intensieve beweging de klachten kan verergeren. Daarnaast worden psychologische factoren vaak over het hoofd gezien, terwijl deze een cruciale rol spelen in het herstelproces.
Effectieve behandelingen richten zich op het kalmeren van het zenuwstelsel en het veranderen van de perceptie van pijn. Dit kan onder andere door:
Mindfulness en meditatie om het zenuwstelsel te resetten.
Ademhalingstechnieken om de spanning in het lichaam te verminderen.
Lichte beweging en stretching om het lichaam veilig en zonder stress te laten bewegen.
Praktische oefeningen voor herstel
Om uit het patroon van chronische pijn te komen, kunnen de volgende technieken helpen:
1. Diepe ademhalingsoefeningen – Langzaam inademen door de neus, vier seconden vasthouden en rustig uitademen door de mond.
2. Progressieve spierontspanning – Bewust spieren aanspannen en ontspannen om opgebouwde spanning los te laten.
3. Beweging zonder prestatiedruk – Wandelen, zwemmen of yoga zonder het gevoel dat je ‘moet presteren’.
4. Dankbaarheid en positieve focus – Dagelijks opschrijven waar je dankbaar voor bent om je brein te trainen in een positievere mindset.
5. Sociale ondersteuning – In contact blijven met begripvolle mensen om gevoelens van isolatie te verminderen.
Ervaringen van mensen die herstelden van fibromyalgie
Veel mensen die zich richten op het kalmeren van hun zenuwstelsel, ervaren verbetering in hun klachten. Een voorbeeld is iemand die jarenlang worstelde met fibromyalgie, maar na een combinatie van neuroplastische training, ademhalingsoefeningen en mentale herprogrammering, een significante afname in pijn en vermoeidheid ervaarde.
Een ander voorbeeld is een vrouw die na een lange periode van stress en burn-out ernstige fibromyalgieklachten ontwikkelde. Door bewust te werken aan haar stressniveau, diepgaande ontspanningstechnieken te gebruiken en haar manier van denken te veranderen, kon ze haar lichaam opnieuw trainen om pijn te reguleren.
Fibromyalgie is geen ongrijpbare aandoening
Fibromyalgie hoeft geen levenslange gevangenis te zijn. Het lichaam werkt altijd in patronen en deze patronen kunnen veranderen. Door het zenuwstelsel te resetten, neuroplasticiteit in te zetten en bewuste keuzes te maken in stressregulatie, kan het lichaam zich herstellen.
Het vergt tijd, geduld en de juiste aanpak, maar het is mogelijk om grip te krijgen op fibromyalgie en een leven zonder constante pijn op te bouwen.
