Anatomie slijmbeursontsteking heup
Slijmbeursontsteking van de heup & behandelingen
Fysiotherapeutische behandeling van personen met deze aandoening is noodzakelijk voor een snel herstelproces en voor optimale uitkomsten om de kans op het opnieuw optreden van de aandoening te verminderen. Natuurlijk helpt een snelle behandeling ook om direct de ergste pijn te verminderen. De fysiotherapeutische behandeling kan bestaan uit:
- Weke delen massage (soft-tissue)
- Dry Needlingtherapie
- Triggerpoint therapie
- Elektrotherapie (bijv. Ultrasound, TENS)
- Medical taping of easytaping
- Stretching
- Gewricht mobilisatie
- IJs of warmte therapie
- Progressieve oefeningen om flexibiliteit, core stabiliteit en kracht te bevorderen
- Correctie van abnormale biomechanica
- Advies, vooral bij een medische voorgeschiedenis
- Training en activiteit aanpassingen
- Shockwave therapie
- Mogelijk een operatieve behandeling, maar vaak is er geen operatie nodig, en is lichamelijk onderzoek voldoende
Welke andere behandeling bestaat er?
Indien de fysiotherapeutische behandeling niet aanslaat, kan de fysiotherapeut in overleg, uw huisarts contacteren om zo de verdere richting van de behandeling te bepalen. Dit kan verder onderzoek inhouden, zoals: Ultrasound, Röntgenfoto’s, CT scans of een MRI. Of een ander soort behandeling, zoals: medicatie, corticosteroïden injectie of verwijzing naar een gespecialiseerde arts.
De behandeling zal verschillen bij een acute slijmbeursontsteking of een chronische slijmbeursontsteking. In sommige gevallen komt er een orthopedisch chirurg aan te pas. In andere gevallen, wanneer het gaat om lastiger bewegen, zeurende pijn of een uitstralende pijn, is het zaak dat de fysiotherapeut ingeschakeld wordt: pijnklachten verminderen is hierbij essentieel en goede fysiotherapeutische begeleiding kan ook bij zowel sporters als niet sporters helpen.
Wat is een slijmbeursontsteking van de heup?
Een slijmbeursontsteking van de heup (bursitis trochanterica) is een aandoening, waarbij er schade en inflammatie van de bursa optreedt ter hoogte van de heup. De bursa is een klein zakje gevuld met vloeistof. Dit zakje is gelokaliseerd aan de buitenkant van de heup en kan pijn veroorzaken in de heupregio.
De bilspieren zorgen voor het bewegen van de heup en het stabiliseren van de pelvis. Deze spieren zijn voornamelijk actief tijdens wandelen, rennen, springen, traplopen, squaten en uitvalspassen. Tijdens het aanspannen van de bilspieren, komt de bursa trochanterica (slijmbeurs) onder spanning te staan. Ook kan een directe druk op de slijmbeurs zorgen voor frictie van de bursa trochanterica. Wanneer deze druk en/of spanning overmatig is, door te veel herhalingen of door een te zware kracht, kan er irritatie en inflammatie van de bursa (slijmbeurs) ontstaan. Deze aandoening noemt men bursitis trochanterica.
Anatomie van de heup
Het bovenbeen bot (femur) eindigt in een botachtige kop, genaamd de trochanter major. Deze kop is goed voelbaar aan de zijkant van de heup. Op deze kop hechten verschillende bilspieren aan. Deze bilspieren lopen van de pelvis naar het bovenbeen bot en bedekken de kop (trochanter major). Tussen de bilspieren en de kop bevindt zich een slijmbeurs: de bursa trochanterica. Een slijmbeurs is ontworpen om de frictie tussen de bewegende weefsel lagen te verminderen. Vaak is een bursa gelokaliseerd op een plek waar het weefsel schuurt tegen een botachtige uitsteeksel.
Lees meer over heupklachten.
Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken waardoor de slijmbeurs geïrriteerd raken kan. Een slijmbeursontsteking van de heup ontstaat meestal door herhaalde of langdurige activiteiten die de bursa trochanterica belasten. Deze pijn wordt meestal gevoeld tijdens langdurig liggen (in zijlig, voornamelijk op een hard oppervlak), wandelen (voornamelijk berg op of op onregelmatig oppervlak), springen, squaten en lunges. Deze activiteiten beïnvloeden de bursitis trochanterica via de bilspieren of via een directe druk/impact op de bursa. Als de slijmbeurs (te) zwaar belast wordt, kan deze geïrriteerd of ontstoken ranken. In sommige gevallen kan dit letsel acuut optreden, na bijvoorbeeld een trap of val op de heup.
Welke factoren kunnen bijdragen tot het ontwikkelen van deze blessure?
Er zijn verschillende factoren die personen gevoelig maken voor het ontwikkelen van deze aandoening. Deze factoren worden door de fysiotherapeut vastgesteld en gecorrigeerd. Sommige van deze factoren bevatten:
- Gewricht stijfheid (voornamelijk de heup)
- Verkorte spieren (voornamelijk de bilspieren)
- Te veel of verkeerde training of activiteit
- Spierzwakte (voornamelijk de hamstrings en bilspieren)
- Inadequate warming-up
- Slechte biomechanica
- Inadequate revalidatie na een eerdere bil- en/of heupblessure
- Slechte pelvis of core stabiliteit
- Beenlengte verschil
- Neurale verstrakking
Symptomen & Tekenen
Personen met een bursitis trochanterica ervaren pijn aan de buitenkant van de heup. Deze pijn kan ook uitstralen naar de buitenkant van de dij tot aan de knie. Bij minder ernstige gevallen ervaren personen alleen stijfheid en lichte pijn in de heup die toeneemt tijdens de rust na een activiteit. Activiteiten die pijn veroorzaken zijn:
- overmatig liggen (zijlig)
- rennen
- springen
- overmatig lopen
- zitten met de benen gekruist
- in en uit de auto stappen.
De pijn geassocieerd met slijmbeurs ontsteking warmt in de beginfase van de blessure op met activiteit. Wanneer de blessure langer aanwezig is, kan het klachtenpatroon veranderen. De pijn wordt scherper of er treden bijkomende klachten op tijdens sport of activiteiten. Ook nemen de pijnklachten toe wanneer men drukt op de trochanter slijmbeurs. In sommige gevallen ervaart men zwakte van het onderste lidmaat. Deze zwakte treedt voornamelijk op wanneer men de trap op loopt, een squat uitvoert of wanneer men probeert te versnellen tijdens het rennen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Meestal is een anamnese (het typische verhaal dat de patiënt verteld over zijn klacht) in combinatie met een klinisch onderzoek van de fysiotherapeut, voldoende om tot de diagnose ‘slijmbeursontsteking’ te komen. Verder onderzoek, zoals een: MRI scan, CT scan, RX scan of echografie zijn vaak nodig om de diagnose te bevestigen en de ernst van de aandoening vast te stellen.
Een slijmbeursontsteking in de heup wordt wel eens verward met de klachten van een versleten heup. Het zijn echter twee verschillende aandoeningen met andere behandelingen. Het is daarom belangrijk de juiste diagnose te stellen.
Wat is de prognose?
Na een lichamelijk onderzoek zal een expert constateren dat de slijmbeurs geïrriteerd raakt. De meeste personen met een slijmbeursontsteking van de heup genezen goed met adequate fysiotherapie, denk aan spierversterkende oefeningen en dat in sommige gevallen in combinatie met ontstekingsremmende medicatie. Zo zijn de meesten binnen een aantal weken terug op hun oorspronkelijke (activiteiten)niveau.
Indien deze aandoening langdurig aanwezig is voordat men met een behandeling start, kan de revalidatie significant langer duren (meerdere maanden). Vroege fysiotherapeutische behandeling is noodzakelijk voor snel herstel bij alle personen met een slijmbeursontsteking.
Slijmbeursontsteking bij de heup kan iedereen treffen
Slijmbeursontsteking bij de heup is een aandoening die personen van alle leeftijden en geslachten kan treffen. Personen boven de 40 jaar hebben er over het algemeen het meeste last van.
Zowel aseptische slijmbeursontsteking als een septische slijmbeursontsteking kan iedereen treffen.
- Septische slijmbeursontsteking is een ontsteking van de slijmbeurs die het gevolg is van een infectie.
- Aseptische bursitis komt vaker voor dan septische bursitis; septische bursitis is oorzaak van ongeveer een derde van de gevallen van het ontstaan van slijmbeursontsteking.
Lees hier een onderzoek over de slijmbeursontsteking van de heup.
Slijmbeursontsteking komt niet alleen voor in de heup
Het lichaam bevat verschillende slijmbeurzen, ook op andere plekken kan deze geïrriteerd of ontstoken raken als men dit lichaamsdeel bijvoorbeeld te zwaar belast. Het kan ook voorkomen in onder meer de schouder-, knie– en ellebooggewrichten. Ook kan er een slijmbeursontsteking in de hiel ontstaan. Slijmbeursontsteking kan acuut (kortdurend) of chronisch (langdurig) zijn. Een acute slijmbeursontsteking, maar ook een chronische slijmbeursontsteking is vervelend.
Is het te voorkomen?
Het risico op slijmbeursontsteking is te verminderen door te rekken voor het sporten, regelmatig pauzes te nemen bij repetitief werk en een goede rechte houding aan te nemen. Ook het dragen van beschermhoezen zoals kniebeschermers en elleboogbeschermers bij beroepen waarbij men langdurig op de knieën zit, kan helpen een slijmbeursontsteking te voorkomen. Slijmbeursontstekingen kunnen voorkomen worden door regelmatig te bewegen, gewrichten rust te gunnen en te begrijpen wat het lichaam wel en niet aan kan.
Chronische slijmbeursontsteking heup voorkomen
Een slijmbeursontsteking kan, als het niet goed behandeld wordt, uitgroeien tot chronische slijmbeursontsteking, die weken, maanden, of zelfs langer aanhoudt. De behandeling om dit te voorkomen omvat het verminderen van de ontsteking in de slijmbeurs. Veel behandelingen kunnen thuis gedaan worden. Als de zwelling, de pijnlijke plek en het ongemak na een week of twee niet verdwijnen, kan medische therapie nodig zijn.
Wanneer septische slijmbeursontsteking als diagnose gesteld is, is medische zorg nodig omdat de infectie zich kan verspreiden naar andere delen van het lichaam, waaronder de bloedbaan. Ook dat kan verschillende oorzaken hebben. Gelukkig zijn er manieren om te voorkomen dat een slijmbeursontsteking terugkeert.
Thuisbehandelingen
Niet-infectieuze bursitis kan gemakkelijk thuis behandeld worden door bijvoorbeeld het gewricht rust te geven door activiteiten te vermijden die de slijmbeurs kunnen irriteren. Het aanbrengen van een koud kompres op de aangedane heup kan helpen om de ontsteking te verminderen. Breng 2 tot 3 keer per dag, gedurende 10 tot 20 minuten, een koud kompres aan.
Medische therapie wordt aanbevolen als deze thuisbehandeling niet werkt, als de symptomen ernstig zijn, of als septische slijmbeursontsteking wordt vermoed.
Een arts kan de volgende behandelingen, afhankelijk van de omstandigheden, voorschrijven:
- Versterking en rekken van de weefsels rond de aangetaste slijmbeurs
- Bursitis aspiratie: een procedure om overtollig vocht uit de slijmbeurs te verwijderen
- Een injectie of herhaalde injecties met cortisone om de ontsteking onmiddellijk te verlichten (wordt meestal samen met een aspiratie gedaan)
- Ultrasound therapie om de doorbloeding en genezing te bevorderen
- Ook antibiotica wordt vaak voorgeschreven in het geval van septische bursiti
Let op! Vraag altijd advies aan een expert. Niet alle hierboven genoemde therapieën zijn geschikt voor alle vormen van bursitis. Als de ontstoken slijmbeurs onder een vastzittende pees of spier zit, kan fysiotherapie heilzaam zijn, maar niet als de slijmbeurs vlak onder de huid zit.
